San Xián de Laíño

Muíño de Batán

Lugar: Rial de Lagoa.
Denominación: muíño de Batán.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. Cuberta a dúas augas, con remate de tella camba.
Conservación: o seu estado de conservación é de certo deterioro.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Cabanelas

Lugar: Pexegueiro.
Denominación: muíño de Cabanelas.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría, sen cuberta.
Conservación: o seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño do Can

Lugar: Rial de Lagoa.
Denominación: muíño do Can.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. Cuberta a dúas augas, con remate de tella camba.
Conservación: o seu estado de conservación é de abandono.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Chacón

Lugar: localizado no lugar do núcleo coñecido como A Aldea de Abaixo, no cruce de dous camiños.
Denominación: muíño de Chacón.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría. Cuberta a dúas augas, con remate de tella camba, se ben na actualidade se atopa caída.
Conservación: o seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Deza

Lugar: Rialiño.
Denominación: muíño de Deza.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría e cuberta a unha soa auga, con remate de tella curva sobre armazón de madeira.
Conservación: o seu estado de conservación é de certo deterioro.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño da Fonte da Vella

Lugar: Paizal.
Denominación: muíño da Fonte da Vella.
Historia: muíño de planta cadrada, con estrutura de muros de cachotaría e cuberta a unha soa auga, con rematado de tella curva sobre armazón de madeira.
Conservación:o seu estado de conservación é bo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Xoán Arco da Vella

Muíño da Laxe

Lugar: Rialiño.
Denominación: muíño da Laxe.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría e cuberta a dúas augas, con rematado de tella curva.
Conservación: o seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Manselle 2

Lugar: Manselle.
Denominación: muíño de Manselle 2.
Historia: muíño de planta rectangular con estrutura de muros de cachotaría nos lados maiores, e cantaría irregular nos menores. A cuberta era a unha soa auga, con acabado de tella camba.
Conservación: o seu estado de conservación é de abandono.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Manselle 3

Lugar: Manselle.
Denominación: muíño de Manselle 3.
Historia: edificación de planta rectangular con muros de cachotaría.
Conservación: non ten cuberta e atópase nun estado de abandono.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño da Ponte Quinteira

Lugar: Rial de Lagoa.
Denominación: muíño de Ponte Quinteira.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. Cuberta a unha soa auga con remate de tella camba.
Conservación: en bo estado.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Portanchiño 1

Lugar: Traxeito.
Denominación: muíño de Portanchiño 1.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría encintada, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. Cuberta a unha soa auga, con remate de tella curva.
Conservación: bo estado.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Xoán Arco da Vella

Muíño de Portanchiño 2

Lugar: Traxeito.
Denominación: muíño de Portanchiño 2.
Historia: construción a partir de muros de cachotaría encintada, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. Cuberta a unha soa auga, con remate de tella curva.
Conservación: en bo estado.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Xoán Arco da Vella

Muíño da Recambariña

Lugar: Rialiño.
Denominación: muíño da Recambariña.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría, agás os marcos de portas e xanelas que son de cantaría. Cuberta a dúas augas con rematado de tella curva sobre armazón de madeira.
Conservación: o seu estado de conservación é de certo deterioro.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño da Revolta

Lugar: Paizal.
Denominación: muíño da Revolta.
Historia: muíño de planta rectangular e estrutura a partir de muros de cadeirado e cuberta a unha soa auga, con rematado de tella curva sobre armazón de madeira.
Conservación: en bo estado.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Xoán Arco da Vella

Muíño de Rial

Lugar: Rial de Lagoa.
Denominación: muíño de Rial.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría, sen cuberta.
Conservación:O seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Rialiño

Lugar: Rialiño.
Denominación: muíño de Rialiño.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría e cuberta a dúas augas, con remate de tella curva sobre armazón de madeira.
Conservación: o seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal

Muíño do Souto

Lugar: Pexegueiro.
Denominación: muíño do Souto.
Historia: muíño de planta rectangular a partir de muros de cachotaría, sen cuberta.
Conservación: o seu estado de conservación é moi malo.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: concello de Dodro

Muíño de Lelo

Lugar: Manselle.
Denominación: Muíño de Lelo / muíño Vello / muíño de Manselle 1.
Historia: construción de planta rectangular con estrutura de muros de cachotaría irregulares, cuberta a dúas augas e canle elevada rematando no cubo que subministra a auga ao rodicio. A canle de pedra transcorre ao longo de 40 metros por riba dun muro de contención feito de pedra de cantaría que nalgún lugar pode superar os 4 metros de altura, para levar a auga do río de Manselle até o cubo do muíño. Destacan as escaleiras cos chanzos de pedra para subir á canle e o acceso á parte traseira da finca por debaixo da canle elevada.
Foi construído en 1927 por un indiano orixinario de Manselle emigrado a Arxentina que, xunto con outros, fixeran da aldea unha das máis avanzadas da época e que co golpe de estado fascista tiveron que volver para o país americano. Estivo en uso até a década de 1960 aproximadamente.
Esta construción, na novela “Pensa Nao” de Anxo Angueira, era o muíño de Camoiras, personaxe inspirado no construtor deste edificio.
Conservación: regular. Falta a moega e as partes de madeira.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Eduardo Rivo

Muíño de Xacome

Lugar: Rial de Lagoa.
Denominación: muíño de Xacome.
Historia: muíño emprazado na ribeira oeste do rego de Manselle. Construído a partir de muros de cachotaría encintada, agás os marcos de portas e xanelas, que son de cantaría. A auga que o fornece chega a través dunha longa canle de pedra. Cuberta a dúas augas, con remate de tella camba.
Conservación: bo estado.

Fonte: obaixoulla.gal | Imaxe: Eladio Cortizo